taguchi metodu ne demek?
Taguchi Metodu
Taguchi Metodu, Genichi Taguchi tarafından geliştirilmiş, ürün ve süreç kalitesini iyileştirmek amacıyla kullanılan bir istatistiksel yöntemdir. Temel amacı, ürün veya sürecin performansı üzerindeki varyasyonu (değişkenliği) azaltmaktır. Bunu, tasarım aşamasında varyasyona karşı daha dirençli (robust) tasarımlar oluşturarak ve kontrol edilebilir faktörlerin optimum seviyelerini belirleyerek yapar.
Temel Prensipler:
- Kayıp Fonksiyonu (https://www.nedemek.page/kavramlar/kay%C4%B1p%20fonksiyonu): Kalite, sadece spesifikasyon limitleri içinde olmakla sınırlı değildir. Hedef değerden sapma, müşteriye maliyet veya topluma zarar verir. Taguchi, bu zararı (kaybı) ölçmek için kayıp fonksiyonunu kullanır. Hedef değerden uzaklaştıkça kayıp artar.
- Ortogonal Diziler (https://www.nedemek.page/kavramlar/ortogonal%20diziler): Deney sayısını optimize etmek için ortogonal diziler kullanılır. Bu diziler, her bir faktörün etkisini bağımsız olarak değerlendirmemizi sağlar ve böylece daha az sayıda deneyle daha fazla bilgi elde edebiliriz.
- Sinyal-Gürültü Oranı (S/N Oranı) (https://www.nedemek.page/kavramlar/sinyal-g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC%20oran%C4%B1): Performans üzerindeki gürültü faktörlerinin (kontrol edilemeyen değişkenler) etkisini minimize etmek için S/N oranı kullanılır. Amaç, sinyal (istenilen performans) ile gürültü (istenmeyen varyasyon) arasındaki oranı maksimize etmektir.
Adımlar:
- Problemi Tanımlama: İyileştirilecek ürün veya süreç ve hedeflenen performans kriterleri belirlenir.
- Faktörlerin Belirlenmesi: Performansı etkileyen kontrol edilebilir (tasarım parametreleri) ve kontrol edilemeyen (gürültü faktörleri) faktörler belirlenir.
- Seviyelerin Seçimi: Her bir kontrol edilebilir faktör için deneylerde kullanılacak seviyeler belirlenir.
- Ortogonal Dizinin Seçimi: Faktör sayısı ve seviye sayısına uygun ortogonal dizi seçilir.
- Deneylerin Gerçekleştirilmesi: Ortogonal dizide belirtilen kombinasyonlara göre deneyler gerçekleştirilir.
- Verilerin Analizi: Deney sonuçlarından elde edilen veriler analiz edilir. S/N oranı hesaplanır ve her bir faktörün performansa etkisi belirlenir.
- Optimum Seviyelerin Belirlenmesi: S/N oranını maksimize eden kontrol edilebilir faktörlerin seviyeleri belirlenir.
- Doğrulama Deneyleri: Optimum seviyelerin doğruluğunu ve etkinliğini test etmek için doğrulama deneyleri yapılır.
Uygulama Alanları:
Taguchi Metodu, otomotiv, elektronik, kimya, gıda ve tekstil gibi birçok endüstride kaliteyi iyileştirmek, maliyetleri düşürmek ve süreçleri optimize etmek için kullanılmaktadır.
Avantajları:
- Daha az sayıda deneyle daha fazla bilgi elde etme.
- Gürültü faktörlerine karşı daha dirençli tasarımlar oluşturma.
- Kaliteyi iyileştirme ve maliyetleri düşürme.
- Ürün ve süreç geliştirme sürecini hızlandırma.
Dezavantajları:
- İstatistiksel bilgi gerektirmesi.
- Karmaşık problemler için uygun olmayabilir.
- Ortogonal dizi seçiminde dikkatli olunması gerekir.